विमान जल्नुअघि हेरिएको भिडियोले बचायो तीनसय ७९ जनाको ज्यान

नयाँ वर्ष (२०२४) को पहिलो दिन जापानमा भूकम्प जाँदा ६४ जनाको मृत्यु भएको छ । यसको घाउ यति ताजा थियो कि जापान एयरलाइन्स (जेएएल) को विमान हानेडा विमानस्थलमा कोस्ट गार्डको सानो विमानसँग ठोक्कियो र विमान आगोले जलेर नष्ट भयो ।

कोस्ट गार्डको विमानमा सवार सबै ६ जनाको ज्यान गएको थियो तर अचम्मको कुरा जेएएल यात्रुवाहक विमानमा उपस्थित ३६७ यात्रु र १२ जना चालक दलका सदस्य जलेको विमानबाट सकुशल बाहिर निस्किएका थिए ।

सिंगापुरको न्यूज वेबसाइट ‘सीएनए’ र बेलायती मिडिया हाउस ‘द गार्डियन’ले ९० सेकेण्डमा सबै यात्रुलाई कसरी बाहिर निकाल्ने भनेर विज्ञहरूमार्फत यस्तो बताएका छन् ।

यात्रुले दुई घण्टाअघि सेफ्टी भिडियो हेरिसकेका थिए
यो दुर्घटनाको भिडियो सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको छ । हानेदा विमानस्थलका कर्मचारीलाई विमानमा लागेको आगो निभाउन ६ घण्टा लागेको थियो ।

तर, दुर्घटना हुनुभन्दा करिब दुई घन्टाअघि जेएएलका चालक दलका सदस्यहरूले सबै यात्रुहरूलाई सेफ्टी भिडियो देखाइसकेका थिए। आकस्मिक अवस्थामा के गर्ने र के नगर्ने भनिएको थियो । जेएएलले लामो दूरीको उडानहरूमा यस्ता भिडियोहरू देखाउँने गर्दछ ।

यस भिडियोमा, फ्लाइट अटेन्डेन्ट भन्छन्- “जब तपाईंको जीवन खतरामा हुन्छ, पहिले आफूलाई बचाउनुहोस्, सामानको चिन्ता नगर्नुहोस् । झोला र अग्लो हिल जुत्ताले आगो छिटो फैलिन्छ र खाली स्लाईडहरू तल खसेर घाइते हुने वा ज्यान गुमाउने जोखिम हुन्छ” । भिडियो एनिमेशन फारममा भनिएको छ ।

अब विशेषज्ञको कुरा सुन्नुहोस्
ब्रिटिस एयर सेफ्टी एण्ड एभिएसन एजेन्सीका विज्ञ पल हेस भन्छन्- “केबिन क्रूले गजबको काम गरे। उहाँहरुलाई सलाम छ। सबै यात्रु र चालक दल सकुशल हुनु कुनै चमत्कार भन्दा कम होइन । कोही पनि गम्भीर घाइते भएनन्।”

पूर्व ट्राफिक नियन्त्रक माइकल रोबसनले च्यानल ४ न्युजलाई भने– “यस्तो खतरनाक अवस्थामा पनि सबैलाई बचाउने कार्यलाई म चमत्कार मान्छु ।”

पाइलट र अमेरिकामा आधारित उड्डयन सुरक्षा परामर्शदाताका प्रमुख जोन कक्सका अनुसार चालक दलले ठूलो काम गरे । यसले उनको प्रशिक्षण कत्तिको उत्कृष्ट छ भन्ने देखाउँछ ।

यदि तपाईंले यात्रुहरु बाहिर निस्किएको भिडियो ध्यानपूर्वक हेर्नुभयो भने, कुनै पनि यात्रु कुनै प्रकारको सामान लिएर बाहिर आएनन् । उसले जीवन बचाउने मात्र थियो । याद गर्नुहोस्, यसअघि ५२४ यात्रा सवार जेएएल विमान टोकियो र ओसाका बीच सन् १९८५ को १२ अगस्तमा दुर्घटना भएको थियो । जसमा ५२४ यात्रु मध्ये ५२० जनाको मृत्यु भएको थियो।

कसरी ९० सेकेन्डमा सबैको ज्यान जोगियो ?
विज्ञहरूले यसको श्रेय विमानको चालक दल र आपतकालीन निकास प्रणालीलाई दिन्छन्। कक्स भन्छन्- यात्रुहरूलाई थाहा थियो कि उनीहरूले कुनै पनि हालतमा चालक दलको आज्ञा पालन गर्नुपर्छ।

यो विमानको तीन निकास स्लाइड र १० मध्ये पाँच एग्जिट गेट प्रयोग गरिएको थियो। केबिन र विमानमा हल्का धुवाँ उडिरहेको थियो । त्यसैले यात्रुलाई सास फेर्न खासै कठिनाइ भएन र उनीहरु बेहोस हुनुअघि नै विमानबाट बाहिर निस्किए ।

ओहायो युनिभर्सिटीमा उड्डयन सुरक्षाका प्रोफेसर शान प्रुचिन्स्की भन्छन्, “हामी मानिसहरूको बुद्धिमत्तालाई पनि सलाम गर्छौं। धेरै पटक मानिसहरूले आफ्नो सामानको झोला बाहिर निकाल्ने प्रयासमा समय बर्बाद गर्छन्, र यो महँगो साबित हुन्छ। म भन्छु कि एग्जिट समय विश्वभर ९० सेकेन्ड वा कममा निश्चित हुनुपर्छ। चाहे त्यो एयरबस हो वा अन्य कुनै विमान ।”

‘एयरलाइन रेटिङ्स’ वेबसाइटका सम्पादक जेफ्री थोमसका अनुसार विमानमा ६ वटा आपतकालीन एग्जिट स्लाइडहरू थिए। चालक दलले मात्र तीन प्रयोग गरे । त्यहाँ १० वटा एक्जिट गेट थिए। उनीहरुले जम्मा पाँच प्रयोग गरे ।

थोरै धुवाँले पनि काम गर्यो
एक विज्ञ भन्छन्–आजकल विमान निर्माणमा आगो र विशेष गरी विषाक्त धुवाँ धेरै नफैलियोस् भनेर त्यस्ता सामग्रीको प्रयोग गरिन्छ । यो विशेष गरी सिट तयारी गर्दा ध्यान दिइन्छ। तपाईले देख्नुहुनेछ कि विमान नष्ट भएपछि पनि धेरै सिटहरु अझै राम्रो देखिन्छन्। यसको श्रेय आधुनिक प्रविधिलाई दिनुपर्छ ।

उदाहरणका लागि, यस अवस्थामा तपाईंले देख्नुहुनेछ कि आगो बाहिरबाट धेरै खतरनाक देखिए तापनि भित्रको धुवाँ हल्का र धेरै विषाक्त थियो। मानिसहरूलाई थाहा थियो कि खतरा धेरै उच्च छ, त्यसैले तिनीहरू धुवाँ बढ्नु अघि स्लाइड र गेटहरूतिर दौडे। भुइँको कार्पेट पनि यस्तो थियो कि आगो अझ छिटो फैलिन सकेन।

थोमस भन्छन्- “सबै ठिक छ भने त्यो राम्रोसँग टुङ्गिन्छ। तर यो दुर्घटना कसरी भयो भन्ने अनुसन्धान हुनुपर्छ ? मलाई लाग्छ पाइलट र नियन्त्रक बीचको कम्युनिकेशन ग्याप यसको लागि जिम्मेवार छ।”