मुलुक निर्वाचनमा होमिएको छ, तर सुदूरश्चिमका ग्रामीण भेगका जनतालाई चुनावले छाएको छैन । उनीहरु आफ्नो परिवारको पेटपाल्नकै लागि चुनावकै मुखमा भारततिर लागेका छन् । आजभोलि कञ्चनपुरको गड्डाचौकी नाकामा भारत जानेहरुको लर्को देखिन्छ ।
निधारको रातो टीका, पिठयुँमा झोला र साथमा तीन नाबालक छोरा/छोरीसहित बुधबार साँझ बेदकोट नगरपालिका–३ का बलदेन विक गड्डाचौकी नाकामा भेटिनुभयो ।
विगत आठ वर्षदेखि भारतको राजधानी दिल्लीस्थित कम्पनीमा मजदुरका रुपमा कार्यरत उहाँ यसपटक भने दुई नाबालिका छोरी र एक छोरालाई पनि आफूसितै राख्ने र सके पढाइ गराउने योजनाका साथ दिल्ली हिँडेको सुनाउनुभयो ।
“श्रीमती भारतमै छ, म यहाँ छोरा छोरी लिएर उतै मजदुरी गरेर जिविका चलाउने योजनाले दिल्ली जान हिँडेको हुँ”, विकले रासससित भन्नुभयो, “आफू जन्मिएको माटो छोडेर अरुको नौकर हुन जानु बाध्यता हो ।”
स्थानीय तहको निर्वाचनले मुलुक चुनावी माहोलमा तातेका बेला प्रचण्ड गर्मीलाई बेवास्ता गर्दै बलदेन जस्तै दैनिक सयौँ नागरिक यतिबेला गड्डाचौकी नाकाबाट रोजगारीका लागि भारत पस्दै छन् । “चुनावी माहोल गाउँघरमा ताते पनि यहाँ पसेर पेट कसरी पाल्नु ? ।” भावुक हुँदै विकले भन्नुभयो, “मत निर्वाचनमा घरमा बुढा आमा÷बुबा छन् उहाँहरु भोट हाल्नुहुन्छ ।”
कञ्चनपुरको गड्डाचौकी नाकाबाट सुदूरपश्चिम प्रदेशका मात्रै नभई अन्यत्र क्षेत्रका नागरिक पनि रोजगारीका लागि निर्वाचनलाई बेवास्ता गरी भारतका विभिन्न ठाउँमा दिनहुँ गइरहेका छन् ।
गड्डाचौकीबाट भारतको सिमला गइरहेका रोल्पा कुवाखोलाका ७० वर्षीय शीतलाल पुन स्याउबारीमा काम गर्न आफू भारत जान लागेको बताउनुभयो । “चुनाव भए पनि आफ्नो अवस्था र नियतिले जीवनभर मजदुरी गरेरै यतिका वर्ष बिताएँ”, पुनले भन्नुभयो, “मुलुकमा जस्तो सुकै परिर्वतन आए पनि गरीबका दिनमा सुख कहिल्यै आएन् ।”
उहाँले आफू चार दशकदेखि भारत रोजगारीका लागि जान थालेको बताउनुभयो । “चुनावमा भोट हालेर जित्ने आफन्त र नातागोताका लागि मात्रै सुखसयल दिएको गाउँमा देखिन्छ”, उहाँले भन्नुभयो, “विपन्न समुदायलाई अझै भोट माग्ने बेला मात्रै आश्वासन दिने त होलान नी ।”
त्यस्तै गत वर्ष कोरोना कहरमा भारतमा रोजगारी छाडेर घर फर्किएका रोल्पाका २६ बर्षीय धमेन्द्र पुनले पनि निर्वाचनबारे थाहा भए पनि बाध्यताले छाडेर जानु परेको बताउनुभयो । “ चुनावसम्म बसौँ उता जागिर नै गुम्ने खतरा भयो”, उहाँले भन्नुभयो, “गाउँमा युवाको भावना बुझ्ने र रोजगारी सिर्जना गर्नसक्ने उम्मेदवार जितुन् हामी प्रदेशीको यही कामना छ ।”
त्यसैगरी कञ्चनपुरको बेल्डाँडीका २८ वर्षीय दीपेन्द्र थापा पनि रोजगारीको सिलसिलामा बुधबार दक्षिण भारतको यात्रामा निस्कदा गड्डाचौकीमै भेटिनुभयो । “दक्षिण भारतको तामिलाडु नौकरी गर्न थालेको छ वर्ष भयो”, उहाँले भन्नुभयो, “दुई महिनाअघि बिदामा आएको थिए फेरि जान लागेँ ।”
उहाँले घर बिदामा बस्दा स्थानीय पालिकामा जनप्रतिनिधिले गाउँमा देखिने गरी विकास गरेको नपाएको बताउनुभयो । “चुनावका बेला मात्रै घरदैलोमा गफ दिने नेताहरुको कामै छैन् ।” थापाले भन्नुभयो, “द्वन्द्वकालमा डरले बाहिरियौँ अहिले बाध्यताले घर छाड्नु परेको छ ।”
गड्डाचौकी नाकाबाट दक्षिण भारत, दिल्ली, सिमला, मुम्बै, देहरादुनलगायतका क्षेत्रमा रोजगारीका लागि जाने बढी सङ्ख्यामा ओहोरदोहोर गरिरहेका हुन्छन् । पछिल्ला वर्षमा भारतको दिल्लीसम्म महेन्द्रनगरबाट नेपाली बस पनि सञ्चालनमा आए पनि यात्रुलाई सहज भएको छ ।
त्यसैगरी यहाँको बेदकोट नगरपालिका–६ मुसेपानीका २८ वर्षीय मिलनसिंह घटाल पनि निधारमा सेतो अक्षताले घरबाट भारतका लागि हिँड्दै गर्दा सिमानामा भेटिनुभयो । “देहरादुनमा काम गर्न थालेको १० वर्ष भयो पछिल्ला वर्षमा स्काभेटर चालकका रुपमा कार्यरत छु”, घटालले भन्नुभयो, “हामी विदेशिनेलाई चुनावको रौनकतामा रमाउनुको अर्थ नै छैन् ।”
उहाँले नेताहरुको स्वार्थ पूर्तिका लागि मतदान गर्न मनले नमानेको बताउनुभयो । इलाका प्रहरी कार्यालय गड्डाचौकीका प्रमुख प्रहरी नायब निरीक्षक बहादुरसिंह धामीले दैनिक २०० देखि ३०० जना नेपाली यहाँबाट रोजगारीका लागि भारत गइरहेको जानकारी दिनुभयो ।
प्रतिक्रिया राख्नुहोस्