सूचना प्रविधि, विश्वचर्चित औद्योगिक उत्पादनमा निकै अगाडि रहेको जापानमा ठूलादेखि साना सबै प्रकारको व्यवसाय, उत्पादनमा कामदारको अभाव छ । कामदार अभावकै कारण जापानले आप्रवासीहरुलाई आकर्षित गर्न अनेक योजना ल्याइरहेको छ ।
कामदार अभाव जापानको दशकौंदेखिको समस्या हो । श्रम गर्नसक्ने युवायुवतीको तुलनामा वृद्धवृद्धाहरु बढी बसोबास हुने र वयस्कहरुले सन्तान जन्माउन नचाहने प्रवृत्तिले त्यहाँ जनसांख्यिक समस्या उत्पन्न भैरहेको छ र यसको प्रत्यक्ष असर साना व्यवसायहरूमा परेको छ ।
जापानमा कमै मात्रको चासो रहने साना उद्योग तथा व्यवसायहरुमा कामदारको अभाव हुँदा व्यवसायीहरु निकै चिन्तामा छन् । जापान टाइम्सले प्रकाशन गरेको कामदार समस्याको यो विवरण यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।
वाको सेइशीका अध्यक्ष मासातो शिओटाले विगत एक दशकमा आफ्नो कागज बनाउने व्यवसायलाई जमानत दिए, ऋण चुक्ता गरे र केही उत्पादन स्वचालित गर्न मेसिनरी खरिद गरे। तर उत्पादनलाई पूर्ण क्षमतामा राख्नका लागि उनी कामदारहरू खोज्न संघर्ष गरिरहेका छन् ।
अध्यक्ष शिओटाले भने, “हामीसँग तीनवटा मेसिन छन्, तर कुनै पनि दिन दुईवटा मात्र चल्छन्, वाको सेइशीले कोची प्रिफेक्चरको इनो शहरमा टिस्यु, कीटाणुनाशक वाइप र ट्वाइलेट पेपर उत्पादन गर्छ । इनो शहर आफ्नो कागज उद्योगको लागि परिचित छ ।”
उनले थपे, “यदि हामीसँग कामदार भएनन् भने हामीले उत्पादन गर्न सक्दैनौं र नाफा कमाउन सक्दैनौं। हाम्रो व्यवसाय डुब्ने छ । साना र मध्यम आकारका कम्पनीहरूको लागि यो सबैभन्दा ठूलो समस्या हो ।”
शिओटा र अन्य धेरै व्यवसायीहरूको अनुभवले जापानमा प्रत्येक १० मध्ये सात रोजगारी प्रदान गर्ने साना कम्पनीहरूका लागि श्रमको अभाव कसरी बढ्दो खतरा रहेको देखाउँछ ।
रिक्रूट वर्क्स इन्स्टिच्युटले सन् २०२३ मा गरेको अध्ययनअनुसार यो दशकको अन्त्यसम्ममा ३.४ लाख र २०४० सम्ममा ११ लाख कामदारको अभाव हुनेछ ।
शोधकर्ता टेइकोकू डाटा बैंकका अनुसार, यस वर्षको पहिलो छ महिनामा १८२ कम्पनी कामदारको अभावका कारण बन्द भएका छन् जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा ६६ प्रतिशत बढी हो ।
टोकियो शोको रिसर्चको तथ्यांकले यस महिना जापानमा टाँट पल्टनेहरुको संख्या यस वर्ष १० हजार नाघेको छ, जुन सन् २०१३ यताकै उच्च हो ।
डाटा बैंकका एक शोधकर्ता ताकायासु ओटोमोको अनुसार श्रम अभावका कारण टाँट पल्टनेहरुको सो संख्या सानो हिस्सा मात्र हो । तर यसमा भैरहेको वृद्धिले यी कम्पनीका आपूर्तिकर्ता र ग्राहकहरूलाई सम्भावित रूपमा टाँट पल्टेको घोषणा गर्दै एक आपसमा गाभिने चरणमा पुग्नसक्छ ।
मार्चमा, जापानले १७ वर्षमा पहिलो पटक उधारो लागत बढायो जुन संसारको चौथो ठूलो अर्थतन्त्र वर्षौंको स्थिरतापछि एक नयाँ मोडमा परिणत भएको संकेत गरेको छ ।
तथापि अझै पनि व्यापारिक नेताहरू, उद्योग विशेषज्ञहरू र कार्यकारीहरू सहित १६ व्यक्तिहरूसँगको अन्तर्वार्ताले, प्रधानमन्त्री शिगेरु इशिबाको ग्रामीण अर्थतन्त्रलाई पुनरुत्थान गर्ने प्रयासहरूका लागि चुनौतीहरू रहेको बताउँछन् ।
जबकि जापानले राम्रो प्रदर्शन नगर्ने बढीभन्दा बढी व्यवसायहरूलाई असफल घोषणा गर्न अनुमति दिइरहेको छ । अध्ययन प्रतिवेदनले नै देखाउँछ कि श्रमिक अभावले बलियो कम्पनीहरूलाई पनि खतरा बढेको छ, जसमा स्वचालन र रचनात्मक भर्तीमा लगानी गर्नेहरू कम्पनीहरु पनि समावेश छन् ।
जापानका केही कम्पनीहरूले भियतनाम र अन्य एसियाली देशहरूबाट छोटो अवधिका कामदारहरूलाई रोजगारी दिएर श्रम अन्तरलाई जोडेका छन्। तर कमजोर येनले विदेशी कामदारहरूलाई आकर्षित गर्न गाह्रो बनाएको छ ।
अधिकारीले भने यदि टाँट पल्टने अवस्था आएन वा भएन भने, कामदारहरू कम ज्याला भएका कम्पनीहरूमा पनि अडिइरहने छन् ।
नियोडो नदीको छेउमा रहेको परम्परागत उत्पादनहरू जस्तै “टोसा वाशीू”कागजको लागि परिचित छ, जुन एक हजार वर्षदेखि हातले बनाइएको छ जसमा “शोजी” स्लाइडिङ ढोकाहरूमा प्रयोग गरिन्छ ।
बिस हजार जनसंख्या भएको र मुख्य सडकबाट टाढा हुँदा, कागज निर्माताहरूले आफूलाई बाँच्नको लागि एउटा ठाउँ बनाएका छन् । मोरिकी परिवारको स्वामित्वमा रहेको टोयो टोकुशीले सन् १९७० को दशकमा वयस्क डायपरमा विविधता ल्याए, जुन अहिले बिक्रीको ७० प्रतिशत हो ।
३२ वर्षीय निर्देशक केई मोरिकीले कर्मचारी अभावको सामना गरिरहेको कम्पनीले पहिलो पटक हाईस्कूलबाट सिधै स्नातक उत्तीर्ण गरेकालाई भर्ना गर्ने विचार गरिरहेको बताए । यद्यपि, उनले कामको अनुभव नभएका कर्मचारीहरूलाई तालिम दिन कम्पनीले स्रोत जुटाउन सक्छ भन्नेमा आफू विश्वस्त नभएको बताए ।
स्थानीय कागज उत्पादक संघले आयोजना गरेको वार्षिक सफ्टबल प्रतियोगिताका पुराना ट्रफीहरूले कम्पनीको मुख्यालयको शोभा बढाएको छ । मोरीकीले भने कि टोयो तोकुशीले करिब २० वर्षदेखि कुनै टोलीलाई मैदानमा उतारेको छैन किनकि उनीहरूको कर्मचारीहरु वृद्ध भएका छन् ।
परम्परागत र साना व्यवसायीहरु, जसले ग्रामीण अर्थतन्त्र धानिरहेको छ यसलाई जीवित र सक्रिय राख्न प्रधानमन्त्री इशिबाले कसरी ग्रामीण क्षेत्रहरूलाई पुनरुत्थान गर्ने योजना बनाएको बारेमा केही विवरणहरू दिनुभएको छ ।
त्यस्तै उहाँले दशकको अन्त्यसम्ममा न्यूनतम ज्याला ४२ प्रतिशत बढाउन अर्को वर्षको सुरुमा योजना बनाउने वाचा पनि गर्नुभएको छ ।
यसैबीच, सरकारले साना र मझौला उद्यमहरूलाई मूल्य बढाउन मद्दत गर्नको लागि प्रयास गरिरहेको छ । यसबाट उनीहरूले ओईसीडीको औसतभन्दा ढिलो पारिश्रमिक बढाउन सक्नेछन् र जसले उच्च पारिश्रमिकले साना कम्पनीहरूलाई कामदारहरू आकर्षित गर्न पनि मद्दत गर्नेछ ।
तर व्यवसाय मालिकहरू भन्छन् कि यो त्यति सहज छैन । प्रमुख कार्यकारी हिरोमासा हमादाका अनुसार वाशी पेपर बनाउने कम्पनी काशिकी सेइशीले पहिले स्थानीय किसानहरूबाट सबै कुरा किनेको थियो । तर २०१७ देखि छ जनाको कम्पनी एउटा कुनै कामका लागि पनि स्वयंसेवकहरूमा निर्भर छ ।
यसले गर्दा मानिसहरूलाई बास र खानाको सट्टा खेतहरूमा काम गर्न प्रेरित गरिरहेको छ । यसैले मलाई लाग्दैन कि व्यवसायको लागि स्वयंसेवकहरूमा भर पर्नु हितकर नभएको सातौं पुस्ताका कागज निर्माता, ४४ वर्षीया हमादाले भने ।
यससंगै उनले वरपरका पहाडमा दाउरा र अन्य अत्यावश्यक सामग्री सङ्कलन गर्ने थोरै मानिस भएकाले उनीहरूसँग कुनै विकल्प छैन र सम्भवतः अबको १० वर्षमा पहाडमा कोही पनि नहुन सक्छन् ।
प्रतिक्रिया राख्नुहोस्